Bài Thơ Nổi Tiếng Của Bác Hồ Căn Dặn Thanh Niên Được Ra Đời Như Thế Nào?
Đội thanh niên xung phong công tác trung ương đầu tiên được thành lập vào ngày 15-7-1950 theo chỉ thị của Trung ương Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh. Sau khi phục vụ chiến dịch Biên giới, Đội được giao nhiệm vụ bảo vệ tuyến đường quan trọng: Cao Bằng - Bắc Kạn - Thái Nguyên. Đội được tổ chức thành nhiều Liên phân đội rải quân dọc tuyến đường và nhận nhiệm vụ bám trụ ở những nơi hiểm yếu. Liên phân đội thanh niên xung phong 321 của chúng tôi được giao nhiệm vụ bảo vệ cầu Nà Cù (thuộc huyện Bạch Thông, tỉnh Bắc Kạn), nơi đang bị địch ném bom và có nguy cơ bị nước lũ cuốn trôi.
Vào giữa tháng 9-1950, chúng tôi nhận được tin rằng đồng chí Trần Đăng Ninh, Chủ nhiệm Tổng cục Cung cấp (nay là Tổng cục Hậu Cần), sẽ đến thăm đơn vị. Chúng tôi tổ chức một buổi lửa trại trong rừng Nà Tu để đón khách. Vừa thấy ánh đèn pin thấp thoáng từ ngoài cửa rừng, đoán khách đã đến, tôi cho anh chị vỗ tay hoan hô: “Hoan hô đồng chí Trần Đăng Ninh!”. Nhưng khi khách vào đến nơi, chúng tôi sững sờ trước niềm hạnh phúc bất ngờ: Bác Hồ đến thăm. Hàng ngũ của chúng tôi trở nên xáo động, nhưng do đã quen với việc giữ bí mật, chúng tôi chỉ khe khẽ truyền tay nhau: “Bác Hồ! Bác Hồ!”. Bác vẫn giản dị trong bộ quần áo bà ba nâu, chiếc khăn quàng cổ che kín cả chòm râu, và đi bên cạnh là đồng chí Trần Đăng Ninh.
Bác tươi cười nhìn chúng tôi và giơ tay ra hiệu:
- Các cháu ngồi cả xuống.
Chúng tôi đều im lặng, ngồi xuống nghe lời Bác. Những câu hỏi đầu tiên của Bác là về tình hình đời sống của đơn vị:
Các cháu ăn uống có đủ no không?
Thưa Bác có ạ!
Các cháu có đủ muối ăn không?
Thưa Bác đủ ạ!
Quần áo, chăn màn, thuốc phòng bệnh, chữa bệnh có đủ không?
Thưa Bác đủ ạ!
Chúng tôi thấy Bác cười hiền hậu, biết rõ là chúng tôi đã nói dối để làm Bác vui lòng. Bác đã được đồng chí Chủ nhiệm Tổng cục Cung cấp báo cáo đầy đủ về tình hình cấp phát lương thực, thuốc men, quân trang cho thanh niên xung phong, và chúng tôi còn thiếu thốn nhiều.
Bác lại hỏi:
Các cháu có biết Đảng Lao động Việt Nam không?
Thưa Bác có ạ!
Đảng Lao động Việt Nam với Đảng Cộng sản Đông Dương khác nhau ở điểm nào?
Một số người trong chúng tôi lúng túng và toát mồ hôi khi trả lời. Sau đó, bằng những câu đơn giản, Bác giải thích tinh thần Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ II về việc đổi tên Đảng Cộng sản Đông Dương thành Đảng Lao động Việt Nam, và nhắc nhở:
- Lần sau cái gì không biết các cháu phải nói không biết, không biết mà nói biết là giấu dốt.
Rồi Bác hỏi tiếp:
- Đào núi có khó không?
Chúng tôi ai cũng dè dặt không dám trả lời vội như trước. Bác tiếp tục hỏi:
- Có ai dám đào núi không?
Một đội viên nữ mạnh dạn đứng lên và thưa:
- Thưa Bác, khó ạ! Thanh niên xung phong chúng cháu ngày ngày vẫn đang đào núi để đảm bảo giao thông đấy ạ!
Nghe xong, Bác cười:
- Đào núi không khó là không đúng, nhưng khó mà con người vẫn dám làm và làm được. Chỉ cần cái gì?
Chúng tôi lấy lại tinh thần, mạnh dạn giơ tay trả lời. Các câu trả lời như “cần quyết tâm cao”, “cần kiên gan bền chí”, “cần xung phong dũng cảm” đều là những khẩu hiệu hành động của thanh niên xung phong. Bác động viên chúng tôi:
- Các cháu trả lời đều đúng cả: Tóm lại việc gì khó mấy cũng làm được, chỉ cần quyết chí. Tục ngữ ta có câu: “Có công mài sắt, có ngày nên kim”. Để ghi nhớ buổi nói chuyện của Bác, Bác tặng các cháu mấy câu thơ:
Không có việc gì khó
Chỉ sợ lòng không bền
Đào núi và lấp biển
Quyết chí ắt làm nên.
Mỗi câu thơ được Bác đọc xong, Bác bảo chúng tôi đồng thanh nhắc lại. Cuối cùng, Bác chỉ định tất cả đơn vị nhắc lại cả bài. Tôi thật may mắn khi nhớ trôi chảy từng câu từng chữ mà không sai.
Giữa rừng đêm khuya, dưới ánh lửa bập bùng, Bác cùng chúng tôi hát bài “Nhạc tuổi xanh” một cách hào hứng. Đến khi bài hát được hát lại lần thứ hai, chúng tôi nhìn quanh nhưng không thấy Bác đâu nữa. Bác ra đi nhẹ nhàng như một ông tiên trong chuyện cổ tích huyền thoại. Chúng tôi ngẩn ngơ và tiếc nuối hồi lâu.
Bài thơ nổi tiếng của Bác Hồ căn dặn thanh niên được ra đời từ đó. Dù giản dị nhưng vô cùng sâu sắc, bài thơ đã trở thành nguồn cổ vũ, động viên thanh niên xung phong chúng tôi trong cuộc kháng chiến và công cuộc kiến quốc. Sau này, mỗi khi gặp khó khăn, hình ảnh của Bác và bốn câu thơ này lại hiện lên trong lòng chúng tôi, tiếp thêm sức mạnh giúp chúng tôi vượt qua mọi thử thách.
Trích trong Kể Chuyện Bác Hồ, Sđd, t.4, tr. 57.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét
quanlygiasu@gmail.com